نگرشی میان رشته ای به حکمرانی خوب؛ زمینه مندسازی حکمرانی خوب در قرآن و نهج البلاغه

نویسندگان

  • قاسم درزی استادیار قرآن و حدیث دانشگاه شهید بهشتی
چکیده مقاله:

پژوهش مؤثر در موضوعات و پدیده‌های چندوجهی رویکردی میان‌رشته‌ای جهت تعمیم به میدان می‌کشد. رویکرد میان‌رشته‌ای می‌تواند به تبیین و فهم بهتر از پدیده‌های پیچیده و چندوجهی بیانجامد. زمینه‌مندسازی یکی از راه‌های مؤثر برای دست‌یابی به فهم صحیحِ میان‌رشته‌ای  است. در این روش مباحث یک رشته علمی در بافتِ زمان، فرهنگ و یا تجربۀ فردی قرار می‌گیرد و در نتیجه مفاهمه میان‌رشته‌ای و یا میا‌ن‌گفتمانی بهتر صورت می‌پذیرد. حکمرانی مطلوب پدیده‌ای پیچیده و چندوجهی است که در گفتمان‌ها و بافت‌های متفاوت، برخی از مؤلفه‌های آن برجسته‌ و برخی دیگر چندان مورد ‌توجه قرار نگرفته است. همچنین بسیاری تلاش کرده‌اند آن‌را از گفتمان غربی و لیبرال دریافت کرده و در گفتمان اسلامی به کار ببندند. چنین رویکردی بیش و پیش از همه نیازمند آن است که در فضای گفتمان دینی‌ـ‌اسلامی زمینه‌مندسازی شود و سپس برای حل معضلات اجتماعی و اقتصادی به کار گرفته شود. پژوهش حاضر، با ابن رویکرد، نشان داد که در بین مؤلفه‌های حکمرانی خوب، سه شاخص «کنترل فساد»، «حاکمیت قانون» و «صدا و پاسخگویی» از اهمیت و اولویت برخوردار است و سه شاخصة دیگر با توجه به بافت غیر مدرن جامعه صدر اول، چندان قابل تعمیق و بررسی نیست، اما نشانه‌های متقّن دالّ بر اهمیت و ویژگی آن وجود دارد. همچنین مشخص شد حکمرانی خوب در گفتمان دینی‌ـ‌اسلامی بر ویژگی‌های معنوی، الهی و آخرت‌گرا تمرکز داشته و متأثر از سعادت اخروی است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نظریه حکمرانی خوب از دیدگاه نهج البلاغه

نظریه حکمرانی خوب که اخیراً توسط متفکران غربی مطرح شده است، کلید توسعه جوامع درحال توسعه را فراهم کردن شرایط و نهادهایی می­داند که به دولت کمک کند تا  از عهده انجام وظایف حاکمیتی و پشتیبانی خود برآید و بتواند زمینه­ساز رشد بازار و هدایت آن به نفع عامه مردم باشد. این در حالی است که حکمرانی خوب و اهمیت آن در اسلام پدیده­ی جدیدی نیست و در منابع اسلامی بارها به اهمیت حکمرانی خوب اشاره شده است. لذا ه...

متن کامل

تبیین حکمرانی خوب در نهج البلاغه با رویکرد روشی زمینه گرا

در این تحقیق، نگارندگان درصدد تحلیل و بررسی حکمرانی خوب و شاخص­های آن در نهج البلاغه با رویکرد نظری - روشی زمینه گرایی یا اجتماع گرایی هستند. به دو دلیل، این رویکرد در بین رویکردهای نظری- روشی در داخل پارادایم تفسیری انتخاب شد: 1. برخلاف آن­ها، این رویکرد قائل به تعدد گفتمانی و مبانی متغیر در معرفت شناسی نیست 2. مفروضات این رویکرد مبنی بر خوانش «متن» مرتبط با «بستر یا زمینه» با مبانی ثابت هستی ...

متن کامل

حکمرانی خوب : اکولوژیی متعادل

حکمرانی خوب از جمله مباحث مطرح در زمینه توسعه کشورهاست . در دو دهه اخیر پژوهشگران و اندیشمندان اقتصادی ،سیاسی و اجتماعی روایت های گوناگونی از حکمر انی خوب بدست داده اند .هر یک از این رهیافت ها حکمرانی خوب را با ابعادو ویژگیهای خاصی تعریف نموده اند .مقاله پیش رو سعی دارد ضمن مروری کوتاه بر ادبیات موضوع ، با جمع بندی تعاریف حکمرانی و با نگاهی تازه به بازخوانی اینمقوله پرداخته و الگویی نوین از حکم...

متن کامل

حکمرانی خوب، و حکمرانی مطلوب در تمدن نوین اسلامی

حکمرانی خوب ایده‌ای است که به‌دنبال ناکارآمدی سازوکارهای پیشین توسعه مطرح شد. درواقع، این ایده به‌دنبال آن است که دولت‌ها و به‌طورکلی ساختار اداری و سیاسی را به‌سمتی هدایت کند که کمترین فساد و آسیب‌های درونی ـ‌که معمولاً باعث تضعیف دستگاه‌های مدیریتی و سیاسی می‌شودـ بروز کند. این ایده با سازوکارهایی همچون پاسخگویی بیشتر در بدنه دولت، قانون‌محوری، عدالت‌جویی، مشارکت‌جویی و کارایی و اثربخشی و...، ...

متن کامل

حکمرانی خوب و نقش دولت

نظریه حکمرانی خوب که با ویژگی هایی مانند مشارکت،شفافیت،پاسخگویی اثربخشی و کارآیی و حاکمیت قانون تعریف می شود،الگویی برای توسعه پایدار انسانی با ساز و کار تعامل عملی سه بخش دولت ، بخش خصوصی و جامعه مدنی است . این الگو به دنبال نقش حداقل دولت و توانمند سازی نهادهای مدنی و بخش خصوصی می باشد. در این راستا بر رفتار تعاملی سه بخش دولت ، نهادهای مدنی و بخش خصوصی تأکید می شود و معتقد است دولت باید نقش...

متن کامل

مقدمه‌ای بر نظریه حکمرانی خوب

طرح مسأله: نظریه حکمرانی خوب از اواخر دهه 1990 مورد استقبال قرار گرفت. این نظریه در ایران هنوز مورد بحث و بررسی قرار نگرفته است. این مقاله سعی دارد زمینه‌های پیدایش، ارتباط این نظریه با نظریه‌های رقیب و توصیه‌های سیاستی آن را معرفی کند. روش: این مقاله بر پایه منابع کتابخانه‌ای در زمینه حکمرانی خوب تدوین و با استفاده از روش اسنادی انجام شده است. یافته‌ها: الگوی دولت حداقل با افزایش شدید بحران‌ها...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 14  شماره 3

صفحات  103- 126

تاریخ انتشار 2016-01-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023